• Zajęcia wychowania do życia w rodzinie (WDŻ) realizowane są w klasach 4 - 8 szkoły podstawowej, jednak w odróżnieniu od innych przedmiotów WDŻ nie jest obowiązkowe. Rodzice mogą zwolnić ucznia z zajęć, wypełniając i przekazując szkole rezygnację:

        wzor_rezygnacji_z_udzialu_w_zajeciach_wychowanie_do_zycia_w_rodzinie.docx

        W I półroczu 2023/2024 WDŻ będą realizowały klasy: 4/5 i 6, a w II półroczu klasy: 7 i 8.

        Jeśli uczeń będzie uczestniczył w zajęciach, przedmiot ten pojawia się na świadectwie, ale nie jest oceniany. W miejscu przewidzianym na ocenę wpisane będzie „uczestniczył” lub „uczestniczyła”.

        Na realizację zajęć WDŻ przeznacza się w szkolnym planie nauczania, w każdym roku szkolnym, dla uczniów poszczególnych klas, po 14 godzin, w tym po 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców.

        W szkole podstawowej program zajęć z WDŻ rozłożony jest na pięć lat nauki, począwszy od czwartej, a skończywszy na ósmej klasie. 

        PROGRAMY NAUCZANIA:

        • Program nauczania Teresy Król: „Wędrując ku dorosłości”. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 4 szkoły podstawowej, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2017

        4sp-wdz-program-ewydanie.pdf

        • Program nauczania Teresy Król: „Wędrując ku dorosłości”. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 5 szkoły podstawowej, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2018.

        5sp-wdz-program-ewydanie.pdf

        • Program nauczania Teresy Król: „Wędrując ku dorosłości”. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 6 szkoły podstawowej, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2019.

        6sp-wdz-program-ewydanie.pdf

        • Program nauczania Teresy Król: „Wędrując ku dorosłości”. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 7 szkoły podstawowej, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2017.

        7sp-wdz-program-ewydanie.pdf

        • Program nauczania Teresy Król: „Wędrując ku dorosłości”. Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 8 szkoły podstawowej, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 2018.

        8sp-wdz-program-ewydanie.pdf

         

        PODSTAWA PROGRAMOWA 
        WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE
        DLA KLAS 4 - 8

        Cele kształcenia wymagania ogólne

        I. Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Wnoszenie pozytywnego wkładu w życie swojej rodziny.

        II. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie.

        III. Pomoc w przygotowaniu się do zrozumienia i akceptacji przemian okresu dojrzewania. Pokonywanie trudności okresu dorastania.

        IV. Kształcenie umiejętności przyjęcia integralnej wizji osoby. Wybór i urzeczywistnianie wartości służących osobowemu rozwojowi. Kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi normami i wartościami. Poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć. Rozwiązywanie problemów.

        V. Pozyskanie wiedzy na temat organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian rozwojowych w okresie prenatalnym i postnatalnym oraz akceptacja własnej płciowości. Przyjęcie integralnej wizji ludzkiej seksualności. Umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby.

        VI. Uświadomienie i uzasadnienie potrzeby przygotowania do zawarcia małżeństwa i założenia rodziny. Zorientowanie w zakresie i komponentach składowych postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa.

        VII. Korzystanie ze środków przekazu, w tym z internetu, w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem.

         

        Treści nauczania – wymagania szczegółowe

        1. Rodzina jako miejsce rozwoju człowieka i relacji międzyludzkich. Struktura rodziny: rodzina wielopokoleniowa, rodzina pełna, rodzina niepełna, rodzina zrekonstruowana. Miejsce dziecka w rodzinie
        2. Funkcje rodziny: prokreacyjna, opiekuńcza, wychowawcza, konomiczna, religijna i profilaktyczna oraz ich znaczenie na poszczególnych etapach rozwoju człowieka.
        3. Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, małżeństwo, rodzicielstwo.Znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych więzi.
        4. Główne funkcje płciowości: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo, wzajemna pomoc i uzupełnianie, integralna współpraca płci. Odpowiedzialność za sferę seksualną i prokreację.
        5. Macierzyństwo i ojcostwo - podstawowa wiedza dotycząca budowy i funkcjonowania układu rozrodczego człowieka.
        6. Życie jako fundamentalna wartość. Planowanie dzietności rodziny. Przygotowanie kobiet  i mężczyzn na poczęcie dziecka, odpowiedzialne rodzicielstwo. Opieka prekoncepcyjna i prenatalna.
        7. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny. Fizjologia płodności i jej neurohormonalne uwarunkowania. Metody rozpoznawania płodności.
        8. Problem niepłodności: rodzaje, przyczyny, skutki, profilaktyka i leczenie.
        9. Ciąża i poród, przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny.
        10. Gotowość członków rodziny na przyjęcie dziecka z niepełnosprawnością – aspekt medyczny, psychologiczny, społeczny.
        11. Antykoncepcja i jej rodzaje – aspekt medyczny, psychologiczny i moralny.
        12. Opiekuńcza funkcja rodziny w aspekcie rozwoju człowieka: faza prenatalna, narodziny, faza niemowlęca, wczesnodziecięca,  przedpokwitaniowa, dojrzewania, młodości, wieku średniego, wieku późnego.
        13. Wychowawcza wartość rodziny .
        14. Dojrzewanie; zmiany fizyczne i psychiczne; zróżnicowane, indywidualne tempo rozwoju.Rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości iologicznej, psychicznej i społecznej.
        15. Cielesność, płciowość, seksualność.  Różnice w rozwoju sychoseksualnym dziewcząt i chłopców; identyfikacja z własną płcią; postawy i wzajemne oczekiwania.
        16. Dojrzałość do małżeństwa oraz motywy jego zawierania; czynniki warunkujące trwałość i powodzenie małżeństwa.
        17. Związek pomiędzy aktywnością seksualną a miłością i dpowiedzialnością; Problemy związane z przedmiotowym traktowaniem człowieka w  dziedzinie seksualnej.  Przyczyny,  skutki i profilaktyka przedwczesnej inicjacji seksualnej.
        18. Prawo człowieka do intymności i ochrona tego prawa. Postawy asertywne i ich kształtowanie.
        19. Szacunek dla ludzkiego ciała; higiena okresu dojrzewania; troska o drowie: właściwe odżywianie, odpowiedni strój , sen, i aktywność fizyczna.
        20. Choroby przenoszone drogą płciową ; specyfika, rozwój i objawy ; drogi przenoszenia  zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny, medyczny, etyczny. Chory na AIDS w rodzinie.
        21. Zagrożenia okresu dojrzewania: uzależnienia chemiczne i behawioralne,presja seksualna, pornografia, prostytucja nieletnich.
        22. Problemy wieku młodzieńczego i sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu  sytuacji wymagających porady lekarza lub innych specjalistów
        23. Relacje międzyosobowe , ich znaczenie w rozwoju społeczno – emocjonalnym ; istota  koleżeństwa i przyjaźni,  sympatie młodzieńcze; pierwsze fascynacje, zakochanie, miłość; miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość dojrzała, wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy, współpraca, empatia.
        24. Osoba z niepełnosprawnością jako partner w koleżeństwie, przyjaźni, miłości.
        25. Umiejętność obrony własnych poglądów. Radzenie sobie w sytuacji konfliktu, presji grupy, stresu.
        26. Zasady savoir - vivre'u w domu rodzinnym i różnych sytuacjach  społecznych.
        27. Komunikacja werbalna i niewerbalna i jej znaczenie w relacjach interpersonalnych.
        28. Wzajemna pomoc w obowiązkach domowych. Praca, rekreacja, świętowanie. Postawy wobec osób chorych i niepełnosprawnych. Pomoc, zrozumienie, miłość i troska.
        29. Towarzyszenie osobom umierającym i rodzinie przeżywającej żałobę.
        30. Więź rodzinna, związki uczuciowe i relacje w rodzinie; budowanie prawidłowych relacji .  Różnice w ocenianiu rzeczywistości przez dziadków, rodziców, dzieci . Przyczyny konfliktów i sposoby ich rozwiązywania. Umiejętność komunikowania swoich uczuć. Odpowiedzialność wszystkich członków za atmosferę panującą w rodzinie.
        31. Przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne świętowanie, organizacja i przeżywanie wolnego czasu.
        32. Rola autorytetów w życiu człowieka.
        33. Pożyteczna aktywność młodzieży i jej udział w życiu społecznym poprzez: wolontariat, stowarzyszenia, grupy nieformalne i aktywność indywidualną; wrażliwość na osoby potrzebujące pomocy i konkretne sposoby jej udzielania.
        34. Korzystanie ze środków społecznego przekazu; zasady i kryteria wyboru. Świat rzeczywisty i świat wirtualny: gry komputerowe, Internet, portale społecznościowe.
        35. Odpowiedzialność za własny rozwój : samowychowanie.
        36. Instytucjonalna pomoc rodzinie w sytuacji: choroby, uzależnienia, ubóstwa, bezrobocia ,  zachowań ryzykownych, problemów pedagogicznych, psychologicznych, prawnych. Do zadań szkoły w zakresie realizacji wychowania do życia w rodzinie należy w szczególności:

        1) wspieranie wychowawczej roli rodziny;

        2) współpraca z rodzicami w zakresie prawidłowych relacji między nimi a dzieckiem;

        3) wskazanie norm życia społecznego, pomoc w interioryzacji i ich wspólne przestrzegani e;

        4) stymulowanie procesu samowychowania;

        5) pomoc we właściwym przeżywaniu okresu dojrzewania;

        6) wzmacnianie procesu identyfikacji z własną płcią;

        7) wspieranie rozwoju moralnego i kształtowania hierarchii wartości;

        8) promowanie integralne j wizji seksualności człowieka; ukazanie jedności pomiędzy aktywnością seksualną a miłością i odpowiedzialnością;

        9) tworzenie klimatu dla koleżeństwa, przyjaźni oraz szacunku dla człowieka;

        10) pomoc w poszukiwaniu odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne;

        11) informowanie o możliwościach pomocy  –  system poradnictwa dla dzieci i młodzieży;

        12) ukazywanie roli mediów i ich znaczenia dla człowieka i społeczeństwa.

         

        TEMATYKA W POSZCZEGÓLNYCH KLASACH W ROKU SZKOLNYM 2023/2024:

        KLASA 4

        1) Funkcje rodziny. Wspólnota domu, serca i myśli
        2) Witaj w domu (funkcje prokreacyjna i opiekuńcza)
        3) Zasady i normy (funkcje wychowawcza i socjalizacyjna)
        4) Miłość, która scala (funkcje psychiczno-uczuciowa i kontrolna)
        5) Jesteśmy razem (funkcje rekreacyjno-towarzyska, ekonomiczna i kulturowa)
        6) Człowiek istota płciowa
        7) Skąd się wziąłem (dla grupy dziewcząt)
        8) Skąd się wziąłem (dla grupy chłopców)
        9) Zaczynam dojrzewać (dla grupy dziewcząt)
        10) Zaczynam dojrzewać (dla grupy chłopców)
        11) Nowy członek rodziny - rodzi się dziecko (dla grupy dziewcząt)
        12) Nowy członek rodziny - rodzi się dziecko (dla grupy chłopców)
        13) Intymność (dla grupy dziewcząt)
        14) Intymność (dla grupy chłopców)
        15) Obrona własnej intymności (dla grupy dziewcząt)
        16) Obrona własnej intymności (dla grupy chłopców)
        17) Koleżeństwo, przyjaźń i współpraca
        18) Zasady dobrego wychowania
        19) Świat wirtualny - prawdziwy czy nieprawdziwy?

        KLASA 5

        1) Mój dom. Moje miejsce na ziemi
        2) Rodzina – moja mała wspólnota
        3) Porozmawiajmy o emocjach i uczuciach
        4) Warunki dobrej dyskusji
        5) Święta, święta coraz bliżej
        6) Zaplanuj swój odpoczynek
        7) Jak poruszać się w świecie gier?
        8) Uprzejmość i uczynność w stosunkach międzyludzkich
        9) Mój przyjaciel i ja
        10) Poznaję swoją budowę (lekcja dla grupy dziewcząt)
        11) Poznaję swoją budowę (lekcja dla grupy chłopców)
        12) Dojrzewam (lekcja dla grupy dziewcząt)
        13) Dojrzewam (lekcja dla grupy chłopców)
        14) Dbam o higienę (lekcja dla grupy dziewcząt
        15) Dbam o higienę (lekcja dla grupy chłopców)
        16) Żyję zdrowo (lekcja dla grupy dziewcząt)
        17) Żyję zdrowo (lekcja dla grupy chłopców)
        18) Zrozumieć siebie i innych (lekcja dla grupy dziewcząt)
        19) Zrozumieć siebie i innych (lekcja dla grupy chłopców)

        KLASA 6

        1) Relacje w rodzinie. Budowanie więzi
        2) Jak mówić i słuchać - o komunikacji w rodzinie
        3) Jak rozwiązywać konflikty
        4) Świętowanie – jak wykorzystać czas wolny
        5) Dojrzewanie. Czego jeszcze nie wiem, nie pamiętam (dla grupy dziewcząt)
        6) Dojrzewanie. Czego jeszcze nie wiem, nie pamiętam (dla grupy chłopców)
        7) Uroda, higiena, zdrowie - nastolatka przed lustrem (dla grupy dziewcząt)
        8) Higiena i zdrowie nastolatka (dla grupy chłopców)
        9) Nastolatka i właściwe odżywianie (dla grupy dziewcząt)
        10) Jak spożytkować młodzieńczą energię? (dla grupy chłopców)
        11) Obrona własnej intymności (dla grupy dziewcząt)
        12) Obrona własnej intymności (dla grupy chłopców)
        13) Wśród kolegów i koleżanek
        14) „Kto przyjaciela znalazł – skarb znalazł.”
        15) Media w moim świecie - jak nie wpaść w pułapkę?
        16) Cyberprzemoc – jak nie zostać jej ofiarą?
        17) Media a moje miejsce w świecie (dla grupy dziewcząt)
        18) Media a moje miejsce w świecie (dla grupy chłopców)
        19) Co się w życiu liczy? Plany małe i duże

        KLASA 7

        1) Rozwój człowieka
        2) Dojrzałość – cóż to takiego?
        3) Dojrzewanie – rozwój fizyczny (dla grupy dziewcząt)
        4) Dojrzewanie – rozwój fizyczny (dla grupy chłopców)
        5) Dojrzewanie - zmiany psychiczne (dla grupy dziewcząt)
        6) Dojrzewanie - zmiany psychiczne (dla grupy chłopców)
        7) Pierwsze uczucia
        8) Przekazywanie życia (dla grupy dziewcząt)
        9) Przekazywanie życia (dla grupy chłopców)
        10) Układ rozrodczy kobiet i mężczyzn (dla grupy dziewcząt)
        11) Układ rozrodczy kobiet i mężczyzn (dla grupy chłopców)
        12) Czas oczekiwania – 9 miesięcy
        13) Pierwsze lata mojego życia (dla grupy dziewcząt)
        14) Pierwsze lata mojego życia(dla grupy chłopców)
        15) Dialog w rodzinie
        16) Zasady dobrego wychowania - Savoir vivre
        17) Zagrożenia. Utrata wolności. Uzależnienia
        18) Uzależnienia behawioralne
        19) Autorytet

        KLASA 8

        1) Budowanie relacji międzyludzkich
        2) Na początek: zakochanie
        3) Etapy i rodzaje miłości
        4) Rozwój psychoseksualny człowieka (lekcja dla grupy dziewcząt)
        5) Rozwój psychoseksualny człowieka (lekcja dla grupy chłopców)
        6) Seksualność człowieka (lekcja dla grupy dziewcząt)
        7) Seksualność człowieka (lekcja dla grupy chłopców)
        8) Przedwczesna inicjacja seksualna (lekcja dla grupy dziewcząt)
        9) Przedwczesna inicjacja seksualna (lekcja dla grupy chłopców)
        10) Choroby przenoszone drogą płciową
        11) AIDS – przyczyny, objawy, przebieg
        12) Rozpoznawanie płodności (lekcja dla grupy dziewcząt)
        13) Rozpoznawanie płodności (lekcja dla grupy chłopców)
        14) Antykoncepcja i środki wczesnoporonne (lekcja dla grupy dziewcząt)
        15) Antykoncepcja i środki wczesnoporonne (lekcja dla grupy chłopców)
        16) Niepłodność
        17) Inicjacja seksualna. Czy warto czekać?
        18) Dojrzałość do małżeństwa
        19) Problematyka choroby, cierpienia i śmierci