Doradztwo zawodowe
"Wybierz zawód, który lubisz, a nigdy nie będziesz musiał pracować”
(Konfucjusz)
Doradztwo zawodowe w szkole podstawowej to wszystkie działania w ramach działalności szkoły wspierające uczniów i ich rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru typu szkoły ponadpodstawowej, kierunku dalszej edukacji i zawodu.
W naszej szkole działa Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ), który obejmuje działania podejmowane przez szkołę w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia.
Szkolnym doradcą zawodowym jest p. Elżbieta Wołek.
Uczniowie klas VII i VIII w ramach realizacji doradztwa zawodowego w szkole podstawowej biorą udział w cyklu dziesięciu zajęć lekcyjnych ze szkolnym doradcą zawodowym.
Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego
Opracowanie:
mgr Elżbieta Maria Wołek
mgr Patrycja Pempera – Cichy
Rozdział 1 Założenia programowe
Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego ma na celu koordynację działań podejmowanych w szkole w celu przygotowania uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu.
Podejmowane działania mają pomóc uczniom w rozpoznawaniu zainteresowań i zdolności, zdobywaniu informacji o zawodach i pogłębianiu wiedzy na temat otaczającej ich rzeczywistości społecznej. W przyszłości ma to ułatwić młodemu człowiekowi podejmowanie bardzo ważnych wyborów edukacyjnych i zawodowych, tak aby te wybory były dokonywane świadomie, zgodnie z predyspozycjami i zainteresowaniami.
Planowanie własnej drogi edukacyjno – zawodowej jest procesem długotrwałym. Już na poziomie przedszkola, a następnie szkoły podstawowej należy wdrażać uczniom poczucie odpowiedzialności za własną przyszłość, uczyć myślenia perspektywicznego i umiejętności planowania, a w klasach VII – VIII należy organizować zajęcia związane z wyborem kształcenia i kariery zawodowej.
Decyzja dotycząca wyboru przyszłej szkoły ponadpodstawowej i zawodu, żeby była trafną, wymaga pomocy ze strony wielu osób i instytucji, między innymi szkoły i rodziców.
Planowane zadania i treści przekazywane uczniom mają za zadanie rozbudzać ciekawość poznawczą dzieci oraz motywację do nauki, kształtować umiejętności i postawy do naturalnej w tym wieku aktywności dzieci, umożliwiać poznawanie interesujących dzieci zawodów, kształtować gotowość do wyborów edukacyjnych np. drugiego języka, rodzaju zajęć technicznych, wyboru kółek zainteresowań, wyboru lektur i czasopism.
System określa zadania osób uczestniczących w jego realizacji, czas i miejsce realizacji, oczekiwane efekty i metody pracy.
Na każdy rok szkolny w szkole doradca zawodowy opracowuje program realizacji doradztwa zawodowego, uwzględniający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, który dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza do realizacji.
Głównym celem systemu jest pomoc w rozpoznawaniu indywidualnych możliwości, zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji uczniów ważnych przy dokonywaniu w przyszłości wyborów edukacyjnych i zawodowych.
Cele szczegółowe:
- w klasach I – III szkoły podstawowej:
- poznanie siebie;
- świat zawodów i rynek pracy;
- rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
- planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych.
- w klasach IV – VI:
- poznawanie własnych zasobów;
- świat zawodów i rynek pracy;
- rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
- planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych.
- w klasach VII – VIII szkoły podstawowej:
- poznawanie własnych zasobów;
- świat zawodów i rynek pracy;
- rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie;
- planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych.
Główne zadania szkoły w zakresie doradztwa zawodowego:
- wspieranie uczniów w planowaniu ścieżki edukacyjno – zawodowej;
- wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych na rzecz młodzieży;
- rozpoznawanie zapotrzebowania uczniów na informacje dotyczące edukacji i kariery;
- gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych;
- udzielanie indywidualnych porad uczniom i rodzicom;
- prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących wspierających uczniów w świadomym wyborze szkoły;
- wspieranie działań szkoły mających na celu optymalny rozwój edukacyjny i zawodowy uczniów;
- współpraca z instytucjami wspierającymi realizację wewnętrznego systemu doradztwa zawodowego;
- w zakresie współpracy z rodzicami:
- podnoszenie umiejętności komunikowania się ze swoimi dziećmi,
- doskonalenie umiejętności wychowawczych,
- przedstawianie aktualnej oferty edukacyjnej szkół ponadpodstawowych,
- indywidualne spotkania z rodzicami, którzy zgłaszają potrzebę doradztwa zawodowego.
Rozdział 2 Sposoby realizacji działań doradczych
- Działania z zakresu doradztwa zawodowego realizowane są w formach:
- zajęcia grupowe w szkole podczas obowiązkowych zajęć edukacyjnych;
- zajęcia grupowe w klasach VII – VIII ze szkolnym doradcą w wymiarze 10 godzin w jednym roku szkolnym;
- pogadanki, warsztaty, projekcja filmów edukacyjnych, prezentacje realizowane na zajeciach z wychowawcą;
- spotkania z przedstawicielami wybranych zawodów;
- wycieczki zawodoznawcze do zakładów pracy i instytucji kształcących;
- konkursy;
- udzielanie informacji w zakresie wyboru kierunku dalszego kształcenia zawodu i planowania dalszej kariery zawodowej;
- udzielanie indywidualnych porad i konsultacji dla uczniów, rodziców i nauczycieli,
- udział w „giełdach” i „drzwiach otwartych” szkół ponadpodstawowych;
- obserwacja zajęć praktycznych w szkołach zawodowych;
- praca z komputerem – śledzenie danych statystycznych, korzystanie z zasobów Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej, ORE, Mapy Karier, publikacji EUROGAIDANCE, itp.;
- spotkania z absolwentami.
Poradnictwo zawodowe w ramach pracy z uczniami obejmuje:
- pomoc w wyborze szkoły ponadpodstawowej;
- poznawanie siebie, zawodów;
- analizę rynku pracy i możliwości zatrudnienia;
- indywidualna pracę z uczniami mającymi problemy z wyborem szkoły;
- pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego;
- konfrontowanie samooceny uczniów z wymaganiami szkół i zawodów;
- przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych.
Zadania szkolnego doradcy zawodowego:
- systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje i pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
- gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu i kierunku kształcenia;
- wskazywanie osobom zainteresowanym (młodzieży, rodzicom, nauczycielom) źródeł dodatkowej, rzetelnej informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim i światowym na temat: rynku pracy, trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, możliwości wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów w różnych obszarach świata pracy, instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym, alternatywnych możliwości kształcenia dla młodzieży z problemami emocjonalnymi i niedostosowaniem społecznym, programów edukacyjnych unii europejskiej, porównywalności dyplomów i certyfikatów zawodowych;
- udzielanie indywidualnych porad edukacyjnych i zawodowych uczniom i ich rodzicom;
- prowadzenie grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej;
- kierowanie, w sprawach trudnych, do specjalistów: doradców zawodowych w poradniach psychologiczno – pedagogicznych i urzędach pracy, lekarzy itp.;
- koordynowanie działalności informacyjno – doradczej szkoły;
- wspieranie rodziców i nauczycieli w działaniach doradczych poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo – informacyjnych, udostępnianie im informacji i materiałów do pracy z uczniami, itp.;
- współpraca z radą pedagogiczną w zakresie: tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa, zgodnie ze statutem szkoły oraz realizacji zadań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej, zawartych w programie wychowawczym szkoły;
- systematyczne podnoszenie własnych kwalifikacji;
- wzbogacanie warsztatu pracy o nowoczesne środki przekazu informacji oraz udostępnianie ich osobom zainteresowanym;
- współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa: kuratoria oświaty, centra informacji i planowania kariery zawodowej, poradnie psychologiczno – pedagogiczne, powiatowe urzędy pracy, wojewódzkie komendy ohp, zakłady doskonalenia zawodowego, izby rzemieślnicze i małej przedsiębiorczości, organizacje zrzeszające pracodawców, itp.;
- stworzenie szkolnego punktu informacji zawodowej w szkole – gromadzenie i aktualizowanie informacji dotyczących wyborów zawodowo – edukacyjnych (broszury dla uczniów, rodziców, nauczycieli, scenariusze zajęć, poradniki, foldery informacyjne, prezentacje multimedialne, filmy, pomoce dydaktyczne);
- stworzenie zakładki na stronie internetowej szkoły z treściami z zakresu doradztwa zawodowego (zamieszczanie broszur dla uczniów i rodziców, bieżących informacji
o rynku pracy, materiałów poradnikowych dla uczniów i rodziców, linków do stron związanych z doradztwem zawodowym).
Rozdział 3 Osoby odpowiedzialne i zakres ich odpowiedzialności
- Działania z zakresu doradztwa zawodowo – edukacyjnego realizowane są przez:
- wychowawców;
- nauczycieli przedmiotów obowiązkowych;
- pedagoga szkolnego;
- psychologa szkolnego;
- bibliotekarza;
- doradcę zawodowego;
- pracowników instytucji wspierających doradczą działalność szkoły (np. poradni psychologiczno – pedagogicznej, powiatowego urzędu pracy, mobilnego centrum informacji zawodowej);
- rodziców lub osoby zaproszone prezentujące praktyczne aspekty dokonywania wyborów zawodowo – edukacyjnych.
Odbiorcami działań z zakresu doradztwa zawodowo-edukacyjnego są uczniowie oraz ich rodzice.
Zakres odpowiedzialności nauczycieli i wychowawców:
- rady pedagogicznej, pracowników instytucji wspierających działania doradcze:
- utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego zgodnie z systemem doradztwa zawodowego i planu pracy na każdy rok szkolny;
- realizacja działań z zakresu przygotowania ucznia do wyboru drogi edukacyjno-zawodowej;
- w klasach I – VI:
- prowadzenie z uczniami zajęć psychoedukacyjnych, rozmów indywidualnych celem rozpoznania przez uczniów znaczenia zmiany w życiu, sposobów radzenia sobie ze stresem, roli motywacji oraz umiejętności współpracy;
- zaprezentowanie rodzicom założeń pracy informacyjno – doradczej na rzecz uczniów;
- w klasach VI – VIII:
- zapoznanie uczniów z różnymi rodzajami ludzkiej działalności zawodowej;
- prowadzenie z uczniami zajęć psychoedukacyjnych dotyczących samopoznania, samoakceptacji, rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron;
- prowadzenie indywidualnej pracy z uczniami, którzy mogą mieć problemy z wyborem szkoły i zawodu;
- podejmowanie wstępnych decyzji przez uczniów;
- prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych dotyczących podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych;
- prowadzenie pracy dotyczącej przekazu informacji zawodowej:
- pogłębianie informacji o zawodach;
- zapoznanie ze strukturą szkolnictwa ponadpodstawowego;
- zapoznanie z ofertą edukacyjną szkolnictwa ponadpodstawowego;
- konfrontacja samooceny z wymaganiami szkół i zawodów;
- podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych;
- indywidualna praca z uczniami, którzy mają problemy decyzyjne, intelektualne, zdrowotne, emocjonalne, rodzinne;
- współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną.
Rozdział 4 Rezultaty
-
- Realizacja programu doradztwa zawodowego jest monitorowana poprzez odnotowywanie przez nauczycieli, w opracowanym na dany rok programie, przebiegu realizacji doradztwa zawodowego.
- Przewidywane rezultaty:
- nauczyciele:
- potrafią wprowadzić treści doradztwa zawodowego do swoich planów pracy;
- rozumieją potrzebę realizacji zadań z doradztwa zawodowego w ramach realizowania własnych planów pracy;
- potrafią współpracować w środowisku lokalnym na rzecz rozwoju zawodowego uczniów;
- poznają metody, techniki i formy prowadzenia zajęć z doradztwa zawodowego;
- znają zakres treści z doradztwa zawodowego realizowanych w gimnazjum;
- potrafią realizować treści zawodoznawcze na swoich lekcjach, na zebraniach z rodzicami oraz podczas spotkań indywidualnych z rodzicami.
- uczniowie:
- znają czynniki niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji wyboru zawodu;
- potrafią dokonać samooceny w aspekcie czynników decydujących o trafności wyboru zawodu i dalszej drogi edukacyjnej;
- potrafią wskazać swoje predyspozycje, słabe i mocne strony;
- znają świat pracy, potrafią dokonać podziału zawodów na grupy i przyporządkować siebie do odpowiedniej grupy, a także wiedzą, gdzie szukać informacji na ten temat;
- potrafią samodzielnie planować ścieżkę własnej kariery zawodowej i podjąć prawidłowe decyzje edukacyjne i zawodowe;
- rodzice:
- znają czynniki niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji wyboru zawodu przez swoje dziecko;
- rozumieją potrzebę uwzględnienia czynników: zainteresowań, uzdolnień, cech charakteru, temperamentu, stanu zdrowia, możliwości psychofizycznych, rynku pracy przy planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej swojego dziecka;
- wiedzą, gdzie szukać informacji i wsparcia w procesie wyboru drogi zawodowej dziecka;
- znają świat pracy i ofertę szkolnictwa ponadpodstawowego;
- potrafią wskazać predyspozycje, mocne i słabe strony dziecka;
- potrafią pomóc swoim dzieciom w podejmowaniu decyzji.
Treści programowe
w klasach I – III szkoły podstawowej:
- Cele szczegółowe
-
- Poznanie własnych zasobów
Uczeń:
-
- opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
- prezentuje swoje zainteresowania na forum;
- podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
- podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.
-
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
- podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
- opisuje, czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka (na wybranych przykładach);
- omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
- opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
- posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.
-
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
- wskazuje treści, których lubi się uczyć;
- wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.
-
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno – zawodowych
Uczeń:
- opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
- planuje swoje działania (lub działania grupy), wskazując na podstawowe czynności/zadania niezbędne do realizacji celu;
- próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio
z jego osobą.
- Warunki i sposoby realizacji:
-
- podczas zajęć edukacji wczesnoszkolnej (w ramach realizacji podstawy programowej);
- podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
- podczas wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli
i wychowawców m.in. na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; - podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (np. Dzień Talentów, spotkania z pasjonatami i przedstawicielami różnych zawodów, wycieczki zawodoznawcze do przedsiębiorstw, instytucji publicznych).
- Weryfikacja efektów zajęć:
-
- Pytania ewaluacyjne do uczestników zajęć (odnoszące się zarówno do oceny przydatności samych sytuacji dydaktycznych, ale również umożliwiające ocenę przyswojenia poruszanych treści oraz ich przydatności);
- Autorefleksję i samoocenę uczestników (swobodne wypowiedzi na zakończenie zajęć);
- Skale obserwacyjne dla prowadzących zajęcia uwzględniające wybrane czynniki, np.: motywację do pracy, zaangażowanie w pracę zespołową, kreatywność.
- Zbieranie opinii i informacji zwrotnych od rodziców.
- Ewaluacja:
Ewaluacja prowadzona w sposób ciągły poprzez:
-
- okresowe spotkania osób realizujących działania związane z doradztwem zawodowym
w szkole, w tym orientacji zawodowej, poświęcone m.in. omawianiu skuteczność podejmowanych działań; - okresową ocenę stopnia realizacji celów szczegółowych zawartych w programie orientacji zawodowej przez wychowawcę.
- okresowe spotkania osób realizujących działania związane z doradztwem zawodowym
Treści programowe
w klasach IV – VI szkoły podstawowej:
- Cele szczegółowe
-
- Poznanie własnych zasobów
Uczeń:
-
- określa własne zainteresowania, zdolności i uzdolnienia oraz kompetencje;
- wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
- podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
- prezentuje swoje zainteresowania/uzdolnienia na forum z zamiarem zaciekawienia odbiorców.
-
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady dla poszczególnych grup, opisuje różne drogi dojścia do nich oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
- opisuje, czym jest praca i jej znaczenie w życiu człowieka;
- podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
- posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
- wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.
-
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- wskazuje na różne sposoby zdobywania wiedzy (korzystając ze znanych
mu przykładów) oraz omawia swój indywidualny sposób nauki; - wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
- samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.
-
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych
Uczeń:
- opowiada o swoich planach edukacyjnych i zawodowych;
- planuje swoje działania (lub działania grupy), wskazując szczegółowe czynności
i zadania niezbędne do realizacji celu; - próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio, jak
i pośrednio (otoczenie) z jego osobą.
- Warunki i sposoby realizacji:
-
- Podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
- Wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy
z uczniami prowadzonych przez doradcę zawodowego, nauczycieli i wychowawców m.in.
na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; - Podczas innych działań doradczych realizowanych w szkole (np. projekty edukacyjne) lub poza nią (np. spotkania z przedstawicielami zawodów, udział w wycieczkach zawodoznawczych
w zakładach pracy). Dzięki tym wizytom uczniowie mają możliwość bezpośredniego kontaktu
z przedstawicielami zawodów/specjalności, przez co stają się otwarci i zorientowani
na rynek pracy i pracodawców oraz mogą odnieść wymagania danego zawodu do swoich potrzeb i możliwości.
- Weryfikacja efektów zajęć:
-
- Pytania ewaluacyjne do uczniów (umożliwiające uczniom np. samoocenę własnej aktywności na zajęciach, samoocenę stopnia zrozumienia/przyswojenia poruszanych treści, ocenę efektywności poszczególnych zadań lub sytuacji dydaktycznych, ocenę poczucia satysfakcji
z pracy zespołowej); - Autorefleksje uczniów (swobodne wypowiedzi zarówno na rozpoczęcie, jak
i zakończenie zajęć); - Obserwacje osiągnięć ucznia (np. z wykorzystaniem przez prowadzącego skal obserwacyjnych uwzględniających wybrane czynniki, np.: motywację uczniów do pracy na zajęciach lub poszczególnych zadań, zaangażowanie w pracę zespołową, kreatywność),
- Analizę wytworów pracy uczniów,
- Portfolio zawierające efekty pracy uczniów, np. „Teczka moich osiągnięć”,
- Ankiety ewaluacyjne dla uczniów, rodziców.
- Pytania ewaluacyjne do uczniów (umożliwiające uczniom np. samoocenę własnej aktywności na zajęciach, samoocenę stopnia zrozumienia/przyswojenia poruszanych treści, ocenę efektywności poszczególnych zadań lub sytuacji dydaktycznych, ocenę poczucia satysfakcji
- Ewaluacja
-
- Okresowe spotkania osób realizujących działania związane z doradztwem zawodowym
w szkole, w tym orientacji zawodowej, poświęcone m.in. omawianiu skuteczność podejmowanych działań; - Okresową ocenę stopnia realizacji celów szczegółowych zawartych w programie orientacji zawodowej przez wychowawcę.
- Okresowe spotkania osób realizujących działania związane z doradztwem zawodowym
Treści programowe
w klasach VII – VIII szkoły podstawowej:
-
-
-
-
-
-
- Cele szczegółowe
-
-
-
-
-
-
- Poznanie własnych zasobów
Uczeń:
- rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia);
- dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjno-zawodowej informacji
o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób i innych źródeł; - rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
- charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy i etyki zawodowej;
- określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji.
-
- Świat zawodów i rynek pracy
Uczeń:
- wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając składowe ich opisów, w tym dróg ich zdobywania;
- wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy;
- porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
- dokonuje autoprezentacji;
- uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
- analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy.
-
- Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie
Uczeń:
- analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
- analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznanych własnych zasobów;
- charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaszkolnej
w Polsce; - określa znaczenie uczenia się przez całe życie.
-
- Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- zawodowych
Uczeń:
- planuje ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;
- podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym,
- określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów;
- identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy.
- Warunki i sposoby realizacji
-
- podczas wynikających z ramowych planów nauczania grupowych zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, które są prowadzone przez doradcę zawodowego;
- podczas zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
- podczas wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami;
- podczas innych działań związanych z doradztwem zawodowym realizowanych w szkole (np. minitargi edukacyjne, projekty edukacyjne, konkursy zawodoznawcze) lub poza nią (np. udział w targach edukacyjnych, festiwal zawodów, udział w wizytach zawodoznawczych w zakładach pracy). Dzięki tym wizytom uczniowie mają możliwość bezpośredniego kontaktu
z przedstawicielami zawodów/specjalności, a dzięki temu stają się otwarci i zorientowani na rynek pracy oraz pracodawców oraz mogą odnieść wymagania danego zawodu do swoich potrzeb i możliwości.
- Weryfikacja efektów zajęć
-
- Pytania ewaluacyjne zadawane uczestnikom po zakończeniu zajęć;
- Portfolio zawierającego wymierne efekty pracy uczestników zajęć gromadzone sukcesywnie przez cały okres realizacji programu doradztwa zawodowego;
- Indywidualnego planu działania ukazującego projektowane ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej uczniów.
- Ewaluacja
-
- Analiza dokumentacji (dzienniki – tematy zajęć);
- Analiza wytworów uczniów;
- Metaplan,
- Obserwacja poziomu zaangażowania i motywacji, zachowań uczniów,
- Rozmowa doradcza z uczniem.